Geschiedenis

1870: Simon Philip Goudsmit opent 'Magazijn de Bijenkorf'Magazijn de Bijenkorf is een kleine fourniturenwinkel aan de Amsterdamse Nieuwendijk 132. Als Goudsmit in 1889 sterft, neemt neef Arthur Isaac het roer over.

1912: Tijdelijke verhuizing naar de Dam
Isaac is een voortvarend man. Hij koopt verschillende panden aan de Nieuwendijk op om uit te breiden. Om de verbouwing te bespoedigen, verplaatst hij in 1912 de winkel naar de Dam. Een tijdelijke oplossing, maar als de omzet zich op deze plek vervijfvoudigt, besluit hij zich definitief op de Dam te vestigen. Helaas vindt een grote speciaalzaak op de Dam weinig bijval van hypotheekbanken. Om de financiering rond te krijgen wordt, de fourniturenwinkel een warenhuis. Architect J.A van Straaten ontwerpt het pand en krijgt de bouwopdracht.

1915: Bijenkorf uiteindelijk volop in bedrijf
De Eerste Wereldoorlog gooit roet in Isaac's eten. Het pand op de Dam kan niet in een keer worden afgebouwd. Pas in 1915 is de Bijenkorf volop in bedrijf en begint men met acties en uitingen die de Bijenkorf tot op de dag van vandaag typeren. Tentoonstellingen van jonge kunstenaars, landenacties en nieuwe vormen van reclame-uitingen zorgen ervoor dat de winkel uitstekend loopt en groeit.

1926: Filiaal Den Haag en dochtermaatschappij HEMA
In 1923 koopt de directie van de Bijenkorf een bouwterrein aan de Grote Marktstraat in Den Haag. Uit een aantal befaamde architecten wordt uiteindelijk Piet Kramer gekozen. Op 25 maart 1926 opent de Bijenkorf vol trots haar tweede pand. In 1926 opent dochtermaatschappij HEMA (Hollandsche Eenheidsprijzen Maatschappij Amsterdam) in de Kalverstraat haar deuren. Naast de hogere inkomens wil men ook een financieel minder bedeelde groep bedienen.

1930: Filiaal Rotterdam en lid van de Internationale Warenhuisvereniging
In de zomer van 1928 nemen de plannen voor een filiaal in Rotterdam aan de Schiedamse singel vaste vormen aan. Willem Dudok ontwerpt een opzienbarend 'glazen paleis' dat in de dagbladadvertenties wordt aangeprezen als een 'stad in een stad'. Helaas beschadigen de bombardementen in de Tweede Wereldoorlog het pand zo ernstig, dat er een nieuw warenhuis moet komen. Marcel Breuer ontwerpt dit nieuwe gebouw dat in 1957 wordt geopend. In 1930 wordt de Bijenkorf lid van de Internationale Warenhuisvereniging. Andere leden zijn bekende namen als Le Printemps in Parijs en Harrods in Londen.

1940: tot '45 De oorlogsjaren
De Tweede Wereldoorlog is ook in de geschiedenis van de Bijenkorf een zwarte periode. Als Joods bedrijf moest het om voort te blijven bestaan, overgedragen worden aan niet-Joodse vertrouwelingen.

1958: Bijenkorf-dochter HEMA volwassen
In 1958 is de HEMA uitgegroeid tot een belangrijke winkelketen. Tijd om op eigen benen te staan met een zelfstandige statutaire directie. 1966: Van Bijenkorf Beheer naar KBB, voor de ontwikkeling van het concern is een structuurherziening noodzakelijk. Op 1 februari 1966 wordt een concernmanagementteam met staforganen in het leven geroepen als overkoepelend orgaan boven de werkmaatschappijen: 'Bijenkorf Beheer'. De werkmaatschappijen houden zelfstandige directies en een eigen identiteit. Bij het 100-jarig bestaan in 1970 krijgt Bijenkorf Beheer het predikaat Koninklijk opgespeld. Zo ontstaat Koninklijk Bijenkorf Beheer, oftewel KBB.

1969: Filiaal Eindhoven
Het eerste filiaal buiten de randstad komt in Eindhoven. In 1969 opent het door de Italiaan Giò Ponti ontworpen filiaal aan de Piazza, het plein. De Piazza, ontworpen door Ponti als brug tussen het gebouw en de stad, was bedoeld voor 'culturele en artistieke evenementen en vrolijke festijnen'. De Italiaanse beeldhouwer Mario Negri verrijkt het plein met sculpturen en Philips schenkt een spectaculair verlichtingsprogramma. Ponti wenst de Bijenkorf per brief geluk met dit vierde filiaal. Een citaat: '... heb getracht het beste wat in mij zat te geven. Om een bouwwerk te scheppen aantrekkelijk van kleur en lichtwerking , zowel overdag als 's nachts, om een vitale bijdrage te leveren aan het straatbeeld van de stad....'

1973: Distributie centrum Woerden
In 1973 wordt een centraal magazijn opgezet in Woerden. Vandaaruit gaan de artikelen naar de filialen. Het is de tussenschakel tussen leveranciers en de winkels.

1975: Filiaal Arnhem
Op 20 maart 1975 opent het vijfde Bijenkorffiliaal aan de Ketelstraat in Arnhem. Dit keer geen spectaculair nieuw gebouw, maar een bestaand pand dat wordt vernieuwd en aangepast. Het gebouw van architectenbureau Van de Broek & Bakema werd oorspronkelijk ontworpen voor Galeries Modernes. De roltrappen en het betonskelet blijven staan, de rest van het interieur wordt volledig ontmanteld.

1984: Drie Dwaze Dagen
Eind september 1984 start de Bijenkorf met een zeer spraakmakende en voor Nederland unieke actie: de Drie Dwaze Dagen Speciaal voor deze gelegenheid ingekochte artikelen worden tegen dwaas lage prijzen verkocht. Een overweldigend succes dat jaarlijks wordt herhaald en door niemand te evenaren is.

1987: Filiaal Utrecht
Al in 1975 zijn er vergevorderde plannen om in Utrecht aan de Lange Viestraat de zesde Bijenkorf te bouwen. Architect Willem Holzbauer heeft de tekeningen al klaar. Helaas blijkt het plan te ambitieus en op geen enkele manier winstgevend. Onder druk van de gemeente opent de Bijenkorf twee jaar later een filiaal met alleen woonaccessoires. De omzet is goed en zo ontstaat het plan om een kleinere maar wel complete Bijenkorf op te zetten, als onderdeel van het exclusieve nieuwe winkelcentrum La Vie. Op 25 maart 1987 opent La Vie samen met de nieuwe Bijenkorf haar deuren. In 1999 wordt het winkelcentrum bijna geheel in gebruik genomen door de Bijenkorf. Filiaal Utrecht is nu een complete en toonaangevend ingerichte Bijenkorf.

1998: Filiaal Amstelveen
Na een ingrijpende verbouwing door Merkx + Girod en het Londense duo Virgile & Stone is het bestaande pand aan het Stadshart in Amstelveen in de nazomer van 1998 klaar voor de opening. Het is een klein filiaal dat op sommige afdelingen experimenteert met nieuwe concepten. Zo wordt er in het prachtig ingerichte restaurant La Ruche bediend, is het bij de cosmetica juist zelfbediening en kent de winkel zogenaamde werelden.

1999: Fusie Vendex en KBB KBB en Vendex
Beide concerns hebben een kleurrijk verleden en een onschatbare bijdrage geleverd aan de ontwikkeling van de detailhandel in Nederland. KBB is de oudste, Vendex is opgericht in 1887 en komt voort uit Vroom en Dreesmann. Samen vormen ze als Vendex/KBB, een internationaal sterke combinatie die opgewassen is tegen de internationale concurrentie.

2001: Filiaal Breda, 's-Hertogenbosch en Groningen
Warenhuis de Bijenkorf, onderdeel van Koninklijke Vendex KBB, heeft het voornemen om drie vestigingen van Anson's over te nemen van P&C Groep. Het betreft de filialen in Breda, 's-Hertogenbosch en Groningen, met ieder een verkoopoppervlakte van ruim 3.000 m². Deze winkels zijn in 2001 omgebouwd tot een Bijenkorf.

2002: Filiaal Enschede
De Bijenkorf treft voorbereidingen voor een nieuw filiaal in het oosten van het land. In augustus 2002 heeft dit nieuwe filiaal aan het H.J. van Heekplein haar deuren geopend. Volgens de krant: 'moet het de publiekstrekker van de vernieuwde Enschedese binnenstad' worden.

2003: Filiaal Maastricht
In net najaar van 2001 maakt de Bijenkorf bekend de expansie voort te zetten en een twaalfde filiaal te openen in Maastricht. Dit filiaal werd woensdag 27 augustus 2003 onder enorme belangstelling geopend.

2005: Outletstore Venlo
In het najaar van 2005 opent de Bijenkorf een nieuwe Outlet store in Venlo. Er is dan al ervaring met een outlet formule opgedaan in Bataviastad. De vestiging in Bataviastad sluit in 2005 haar deuren. Ook de vestiging in Venlo is inmiddels in mei 2008 gesloten.

2008: Introductie Maffe Marathon
Deze tegenhanger van de Drie Dwaze Dagen vindt plaats in het voorjaar en bestaat uit zo’n miljoen artikelen tegen spectaculaire prijzen. Het assortiment is net zo uniek als bij De Dwaze Dagen maar dan toegespitst op het voorjaar.

2009: introductie online shop
Op 1 april opent De Bijenkorf haar online deuren met de webshop deBijenkorf.nl. Daarmee is het dertiende filiaal een feit. De shop start met damesmode, accessoires, lingerie, cadeaus, cosmetica en een groot deel van de collectie uit het Bijenkorf Magazine. Al snel zijn ook de andere productgroepen toegevoegd zoals wonen, heren- en kindermode. Inmiddels is de webshop van de Bijenkorf een volwaardig filiaal, en in 2011 winnaar van de juryprijs 'Beste Bricks en Clicks' van de ING Retail Jaarprijs.

2010: 140 jaar de Bijenkorf
In april 2010 pakt de Bijenkorf uit met de viering van het 140 jarig bestaan. 140 smaakmakers verleenden hun medewerking aan het jubileum van de Bijenkorf. Zo lanceert de Bijenkorf een Special Editi140n-collectie, van verschillende toonaangevende merken en ontwerpers. Onder de titel ‘Inspirat140n’ wordt een jubileumuitgave uitgebracht, een luxueuze glossy vol met inspiratie en voordeel. De jubileumperiode staat in het teken van verrassen en inspireren. ‘Door de constante toevoeging van nieuwe merken aan ons ruime assortiment en door het organiseren een tal van evenementen bieden wij een wereld van inspiratie voor veel mensen. Inspiratie en de toekomst zijn belangrijk voor de klant en voor de Bijenkorf.’ Aldus Robert Bohemen, Marketing Directeur de Bijenkorf.

Evenementen
Een bekend evenement is de schrijversmarkt (tegenwoordig 'Feest der Letteren'). In 1949 werd deze voor de eerste keer in de Bijenkorf georganisserd. Een fenomeen waar jaarlijks 25 auteurs signeren in de lichthal van filiaal Amsterdam. Belangrijke terugkerende evenementen zijn de ModeMasterClass workshops, Turn on the Lights en de jaarlijkse lancering van de Art Bags voor Stop Aids Now. De Bijenkorf is met haar evenementen een podium van beleving. Van dans en theater in etalages tot kookdemonstraties, van signeersessies tot en met persoonlijk mode advies.

Affiches
‘De Bijenkorf heeft ‘t!’ was jarenlang de slogan van de Bijenkorf. Deze slogan kom je tegen op allerlei affiches van de Bijenkorf in de jaren ’50 en ’60. Onder deze leus voerde het warenhuis diverse campagnes zoals 'ons huis ons thuis', 'witte week', 'huishoudfair' en 'Sinterklaas hofleverancier’. "De Bijenkorf heeft 't! […] means many things to many people. And so does de Bijenkorf!", Martin Lederman, 1968. Deze reclameman hield zich vanaf de jaren ‘30 bezig met de identiteit van de Bijenkorf: de campagnes en de vormgeving.
Later presenteert de Bijenkorf zich in advertenties als centraal concept in plaats van de producten naar voren te brengen. De Bijenkorf benadert zowel bekende als minder bekende ontwerpers om de jaarlijks terugkerende affichecampagnes vorm te geven.
Met elkaar geven de affiches een boeiend beeld van de veranderingen in mode en smaak. Ook geven zij inzicht in de ontwikkelingen in de grafische vormgeving gedurende een groot deel van de 20ste eeuw. Het artistiek gehalte van de affiches is hoog.

Etalages
Hadden etalages in vroeger tijden de functie als lokmiddel, tegenwoordig is de etalage een [podium voor het proclameren van een stijl en sfeer. De etalages van de Bijenkorf zijn vaak kunstwerken die de klanten verrassen en inspireren. Ze spreken tot de verbeelding. Maar de Bijenkorf heeft naast prachtige etalages ook ludieke acties in de hoeketalage van het filiaal in Amsterdam. Zo schreef Theodor Holman daar in 24 uur een boek, was Mathilde Willink in 1977 te zien als etalagepop en beschilderde Karel Appel in 1986 een Mercedes. Beleving in etalages staat centraal. Viktor & Rolf toverden in 2009 de etalages om tot een 3D versie van het sprookjesboek dat zij bij de Bijenkorf lanceerden. Nespresso opende een koffiebar die toegangelijk was vanaf de Dam en Het Nationale Ballet en Holland Festival gebruiken de hoeketalage als het kleinste podia tijdens hun festivals.

Voor meer informatie en fotomateriaal kunt u terecht in ons historisch archief; dit wordt beheerd door het Stadsarchief Amsterdam

Kijk voor meer informatie op www.stadsarchief.amsterdam.nl